Wij staan elk jaar in de top 3 van de beste advocatenkantoren op het gebied van klanttevredenheid.
Digitale nomade verblijfsvergunning – een verkenning
De coronapandemie heeft heel wat veranderingen teweeggebracht in de wereld, maar een van de belangrijkste veranderingen vond plaats in de nieuwe werkomgeving. Thuiswerken, ook wel bekend als ‘remote werken’ was al populair, maar het corona virus heeft dit proces versneld.[1] Daardoor kwamen werkgevers en werknemers voor nieuwe uitdagingen te staan , maar ook op het gebied van nationale en Europese wetgeving. Jongeren verlangen tegenwoordig naar flexibiliteit en remote werken past bij dat idee. 5000 kenniswerkers over de hele wereld werd gevraagd hoe zij de toekomst van werk zien en 59% van de deelnemers rapporteerde dat ‘’flexibiliteit’’ belangrijker is dan salaris of andere voordelen gerelateerd met werk.[2]
Allereerst, is het belangrijk om de betekenis van een digitale nomade en remote werker te onderscheiden. Ondanks de populariteit rondom dit type werk, bestaat er nog steeds geen geharmoniseerde definitie van een digitale nomade op EU-niveau. De OECD verwijst naar een ‘locatie-afhankelijke, technologie-toegankelijke’ levensstijl.[3]
Enkele EU lidstaten hebben de betekenis van een digitale nomade gedefinieerd in hun wetgeving. Binnen het Spaanse recht worden digitale nomaden bijvoorbeeld beschouwd als ‘Internationale telewewerkers die in Spanje verblijven om op afstand werk of professionele activiteiten uit te voeren voor bedrijven die buiten het nationale grondgebied zijn gevestigd, door middel van het exclusieve gebruik van de computer-, telematica- en telecommunicatiemiddelen en -systemen. In het geval van het uitoefenen van een beroepsactiviteit, mag de houder van het visum alleen werken voor bedrijven die buiten het nationale grondgebied zijn gevestigd. In het geval van het uitoefenen van een beroepsactiviteit, mag de houder van het visum werken voor een bedrijf in Spanje, zolang het percentage van dergelijke werkzaamheden niet meer bedraagt dan 20 % van zijn totale beroepsactiviteit.”[4]
Het verschil tussen digitale nomaden en telewerkers is dat digitale nomaden over het algemeen worden beschouwd als mensen die op afstand werken, terwijl ze tegelijkertijd reizen of op verschillende locaties wonen. Op afstand werken geeft hen meer opties en flexibiliteit met reizen/wonen op verschillende plaatsen in de wereld, terwijl ze tegelijkertijd door kunnen gaan met hun werk. Ze kunnen overal werken, bijvoorbeeld in plekken zoals coffeeshops. Telewerkers kunnen daarentegen ook op verschillende locaties werken, maar het is gebruikelijker om thuis te werken. Bovendien varieert het soort werk vaak sterk. Meestal hebben digitale nomaden banen die meer flexibiliteit bieden, zoals programmeren en digitaal werk, terwijl telewerkers vaak voor ouderwetse bedrijven werken en de mogelijkheid hebben om het werk thuis te doen.
Europees beleid voor digitale nomades?
Wat betreft remote werken in het algemeen, heeft de EU nog geen specifieke richtlijnen of verordeningen aangenomen die de problemen in verband met telewerken aanpakken of de definitie van digitale nomaden verduidelijken. Een aantal richtlijnen zijn echter relevant om te vermelden. Met de EU-richtlijn over transparante en voorspelbare arbeidsomstandigheden (EU-richtlijn 2019/1152), heeft het bijvoorbeeld regels aangenomen die ook betrekking hebben op zaken van telewerkers.[5] Deze richtlijn vereist dat er maatregelen moeten worden getroffen met betrekking tot de werkplek en dat werkpatronen worden verduidelijkt in de arbeidsovereenkomst. Dit zorgt voor meer voorspelbare werktijdpatronen voor werknemers, wat een positief effect kan hebben op het evenwicht tussen werk en privéleven. Deze regels zijn van groot belang, omdat telewerkers vaak ongebruikelijke werktijden hebben, wat ook hun risico op langer werken en ongebruikelijke uren kan vergroten. Onlangs onthulde 66% van de deelnemers in een enquête onder vertegenwoordigers van bedrijven in Duitsland dat werknemers vaker thuiswerkten met ongebruikelijke uren en 30% bleek vaker in het weekend te werken(Hofmann et al, 2021).[6]
De belangrijkste collectieve maatregel die de EU op dit gebied heeft genomen, is de eerste autonome raamovereenkomst: de EU Framework Agreement on Telework (2002). Hierin werden verschillende principes vastgelegd om werkgevers en werknemers te begeleiden. Binnen deze overeenkomst werden digitale nomaden niet specifiek gedefinieerd, maar telewerk werd gedefinieerd als een ‘vorm van het organiseren en/of uitvoeren van werk, gebruikmakend van informatietechnologie’.
Digitale Nomade vergunning
Een visum voor digitale nomaden is een soort visum waarmee u op afstand kunt werken voor een bedrijf dat geregistreerd staat buiten het land waarin u momenteel woont. Om in een ander land te werken, moet u doorgaans een werkvergunning hebben en geregistreerd zijn als een belastingbetaler. Een EU-pas voor digitale nomaden bestaat nog niet. Voor EU-burgers is het mogelijk om 3 maanden als digitale nomade in een andere lidstaat te wonen en te werken zonder dat daarvoor een digitale nomadenvisum vereist is of aan bepaalde eisen moet worden voldoen. EU-burgers kunnen ook langer dan 3 maanden blijven als ze voldoen aan de voorwaarden, afhankelijk van hun status, zoals een ‘werknemer’ of ‘zelfstandige’.[7] Daarnaast hebben lidstaten meestal nog andere specifieke vergunningen.
Op dit moment zijn er nog geen nieuwe wetgevingsvoorstellen met betrekking tot remote werken geïnitieerd door het Europees Parlement of de Europese Commissie. Desalniettemin heeft de Global Nomad Guide voor de Conferentie over de toekomst van Europa onlangs een wetgevingsvoorstel gelanceerd om een EU-beleid voor werken op afstand te creëren voor het werken als digitale nomade in de EU, waardoor de EU aantrekkelijker zou worden voor mensen die naar de EU willen komen.[8]
Op nationaal niveau worden visa voor digitale nomaden steeds gebruikelijker. Daarom hebben vooral de landen die sterk afhankelijk zijn van toerisme, maatregelen genomen om digitale nomaden aan te trekken.[9] Gezien de financiële voordelen is het niet verwonderlijk dat EU-lidstaten op deze trend hebben ingespeeld. Digitale nomaden geven doorgaans meer uit en brengen meer op voor de lokale economie dan gewone toeristen. Portugal, maar sinds kort ook Spanje, zijn enkele voorbeelden van EU-lidstaten die deze ontwikkeling hebben omarmd. Binnen de nieuwe ‘Ley de Startup’ van Spanje, goedgekeurd in november 2022, is een specifiek gedeelte gereserveerd voor digitale nomaden. Digitale nomadenvisa ’s zijn van toepassing voor mensen buiten de EER en Zwitserland, en bieden een verblijf van een jaar in Spanje, dat uiteindelijk kan worden verlengd tot nog eens vijf jaar.
In Spanje kun je een vergunning aanvragen als je in dienst bent bij een bedrijf dat minimaal een jaar bestaat, minimaal 3 jaar beroepservaring hebt of een universitair diploma hebt, voldoende inkomen hebt om in Spanje te blijven door het tonen van een minimum maandbedrag inkomen van ten minste tweemaal het maandelijkse minimumloon van Spanje. De regels voor gezinshereniging zijn ook relatief flexibel, alleen een hogere inkomensgrens wordt gesteld. Voor elke persoon met wie de aanvrager herenigd wil worden, moet de aanvrager 75% van het maandelijkse minimumloon van het land verdienen.[10] Daarnaast moet er voor elk extra familielid 25% extra worden betaald. De vergunning krijgen om als digitale nomade in Spanje te werken, duurt slechts twintig dagen.[11]
Werken als digitale nomade in Nederland?
Nederland heeft nog geen specifiek digital nomaden visum. Als een digitale nomade voor een bepaalde tijd op afstand in Nederland wil werken en uitsluitend diensten wil verrichten voor het buitenlandse bedrijf, zijn er andere vergunningen nodig. Mensen uit de EER en Zwitserland kunnen hier zonder vergunning 3 maanden op afstand werken.
Personen van buiten de EER en Zwitserland hebben vaak een werkvergunning nodig (indien korter dan 3 maanden) of een verblijfs- en werkvergunning bij verblijf langer dan 3 maanden. Voor hoogopgeleide vreemdelingen gelden vereenvoudigde procedures, zoals bijvoorbeeld de verblijfsvergunning als kennismigrant of de zoekjaar verblijfsvergunning voor hoogopgeleiden. De kennismigranten vergunning wordt voornamelijk beoordeeld op basis van het salaris. De zoekjaar verblijfsvergunning op basis van de gevolgde opleiding.
[1] Teleworking in the COVID-19 pandemic: Trends and prospects (oecd.org) [2] https://www.jabra.nl/hybridwork[3] Should OECD countries develop new Digital Nomad Visas? (title) (oecd.org) and Remote workers and digital nomads working in different EU Member States | Mazzeschi Legal Counsels (www-mazzeschi-it.translate.goog)[4] Ley 28/2022, Artículo 74 bis[5] telework–20post-covid.pdf (euagenda.eu)[6] The rise in telework: impact on working conditions and regulations, Eurofound, , ef22005en.pdf (europa.eu) p.26[7] Directive 2004/38/EC[8] EU Digital Nomad Pass, a way to make the EU more attractive to Digital Nomads – GlobalNomad.Guide[9] https://www.euractiv.com/section/politics/news/post-pandemic-digital-nomads-march-on-in-europe/[10] https://costaluzlawyers.es/blog/faq-guide-to-the-new-digital-nomad-visa-in-spain/[11] article 76.1 of the Law on Support for Entrepreneurs