Nederlanderschap: Belangrijke uitspraak HvJEU inzake automatisch verlies Nederlanderschap

Op 12 maart 2019 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie een belangrijk arrest gewezen in de zaak Tjebbes e.a. (C-221/17).  De betrokkenen in deze zaak hadden hun Nederlandse nationaliteit op grond van de Rijkswet op het Nederlanderschap automatisch verloren:

– omdat zij tien jaar lang ononderbroken hun hoofdverblijf buiten de Europese Unie hadden;
– en binnen die periode niet tijdig hun Nederlandse paspoort hadden verlengd terwijl zij ook over een andere nationaliteit beschikten.

De Afdeling heeft aan het Hof gevraagd of dit systeem van automatisch intredend verlies van het Nederlanderschap waarbij geen ruimte is voor een individuele beoordeling, in overeenstemming is met het Europees recht.

Het Hof van justitie EU heeft nu geoordeeld dat het in beginsel rechtmatig is dat de nationaliteit van een lidstaat wordt verloren indien een persoon met een dubbele nationaliteit tien jaar lang ononderbroken zijn hoofdverblijf buiten de Europese Unie heeft en niet tijdig zijn paspoort verlengd.

Het Hof zegt echter ook, dat het automatisch verlies van de nationaliteit onverenigbaar is met het Unierechtelijke evenredigheidsbeginsel indien het op geen enkel ogenblik mogelijk is de gevolgen die dit verlies heeft voor de betrokken persoon in het individuele geval te toetsen. Er moet volgens het Hof een mogelijkheid bestaan om incidenteel te kunnen onderzoeken wat de gevolgen van het nationaliteitsverlies zijn. Ook moeten de autoriteiten in het voorkomend geval ervoor kunnen zorgen dat de betrokkene met terugwerkende kracht de nationaliteit herkrijgt wanneer hij een aanvraag indient voor een reisdocument of enig ander document waaruit zijn nationaliteit blijkt.

Omstandigheden die onder andere relevant zijn voor die toetsing is volgens het Hof of de betrokken persoon bij verlies van de nationaliteit in de uitoefening van zijn recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten wordt beperkt.  

Met dit arrest in de hand zal de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State uitspraak gaan doen. Hoewel het arrest van het Hof richtinggevend is, zal pas na de uitspraak van de Afdeling duidelijk worden mogelijkheden er zijn om de Nederlandse nationaliteit te herkrijgen.   

Meer weten over dit onderwerp? Stuur Inge Eggen-te Pas een e-mail:
eggen-tepas@kroesadvocaten.nl