De Europese Raad geeft groen licht voor herziening van de Single Permit Directive

Op 12 april 2024 heeft de Europese Raad groen licht gegeven voor de aanpassing van de Europese Richtlijn 2011/98/EU betreffend de gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (beter bekend onder de Engelse naam: Single Permit Directive). Een dergelijke gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid wordt in Nederland vaak afgekort tot GVVA.

De oorspronkelijke Richtlijn werd geïntroduceerd in 2011 met het doel om een einde te maken aan het feit dat derdelanders die langer dan 90 dagen in de EU wilden wonen en werken twee verschillende aanvragen moesten indienen: één voor een verblijfsvergunning en één voor een werkvergunning. In het nieuwe en huidige regime hoeft een derdelander die in Nederland wil komen wonen en werken dus maar één aanvraag in te dienen en ontvangt hij dus ook slechts één vergunning, namelijk een GVVA.

De vernieuwde Richtlijn, die binnen twee jaar na zijn inwerkingtreding door de lidstaten moet zijn toegepast in hun nationale wetgevingen, verandert de volgende drie zaken:

1. De wettelijke beslistermijn van 90 dagen voor het beslissen op een GVVA-aanvraag wordt aangescherpt, ook als er een (extern) arbeidsmarkttoets advies nodig is voor goedkeuring van de vergunning.
2. Derdelanders met een GVVA-vergunning kunnen nu ook van werkgever veranderen zonder een nieuwe aanvraag in te hoeven dienen.
3. Derdelanders met een GVVA-vergunning mogen nu ook voor een bepaalde periode werkloos zijn zonder de vergunning direct te verliezen.

Wettelijke beslistermijn

In landen als Nederland wordt een GVVA meestal alleen uitgegeven bij een positief arbeidsmarkttoets advies van UWV, waarbij UWV kijkt of de werkgever van de aanvrager voldoende inspanningen heeft geleverd om eerst een werknemer aan te trekken die geen verblijfsvergunning nodig heeft, of al een verblijfsvergunning heeft. Dat is vaak een Nederlander of een andere EU-onderdaan. Hierdoor haalt de IND, die uiteindelijk beslist op een GVVA-aanvraag, vaak niet de wettelijke beslistermijn van 90 dagen omdat het opvragen van dit externe advies van UWV vertraging op kan lopen.De aanpassing van de Richtlijn 2011/98 EU moet vertragingen voorkomen. Het hele proces, inclusief het moeten opvragen van een arbeidsmarkttoets advies bij UWV, dient dan te gebeuren binnen de wettelijke beslistermijn van 90 dagen. Alleen bij erg complexe aanvragen zal de IND een extra 30 dagen hebben om te beslissen op de aanvraag.

Verandering werkgever

De vernieuwde Richtlijn zorgt er dus voor dat een GVVA-houder makkelijker van werkgever kan veranderen zonder een nieuwe vergunning aan te hoeven vragen. Lidstaten kunnen er wel voor kiezen hier bepaalde voorwaarden aan te stellen, zoals het moeten maken van een melding aan de autoriteiten, opnieuw een arbeidsmarkttoets te laten uitvoeren of een minimumperiode voorschrijven waarin een GVVA-houder verplicht is om voor de eerste werkgever te werken voordat hij mag veranderen van werkgever.

Behoud vergunning bij werkloosheid

Onder de vernieuwde Richtlijn mogen GVVA-houders ook voor een bepaalde periode werkloos raken zonder hun vergunning kwijt te raken. Derdelanders mogen bij werkloos in de lidstaat blijven als de totale periode van werkloosheid niet langer is dan drie maanden tijdens de geldigheidsduur van de GVVA. Als de derdelander de GVVA al voor een periode van 2 jaar heeft gehad, dan mag hij zes maanden werkloos zijn zonder zijn vergunning te verliezen.

Inwerkingtreding Richtlijn

De richtlijn treedt in werking op de twintigste dag na de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie. De verwachting is dat dit binnenkort zal gebeuren. De lidstaten hebben daarna twee jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving.